Elektrik enerjisinin kontrolünde ve korunmasında, enerji yönetimi yapan röle çeşidine kontaktör denir. Kontaktör, nüve, halka kontak ile kontrol kontağındaki bobin parçalarını hareket ettiren palet ve kontak bileşenlerinden oluşur.
Kontaktör Nedir?
Kontaktör, elektrik güç devresinin anahtarlanması için kullanılır. Kontaktör, genelde anahtarlamalı devrelerden daha az güçle açıp kapattığı için sıkça tercih edilir. Kontaktörler değişen özelliklerine ve kapasitesine göre birçok çeşitte üretilmektedir.
Kontaktörler, aydınlatma, kapasitör sıraları, elektrik motorları, ısıtma ve termal buharlaştırıcıların elektrik yüklerini kontrol etmek amacı ile kullanılır. Kontaktör üzerinde iki devre olur. Bu devrelerde biri uyartım devresi, diğer ise kontak devresidir.
Kontaktör Ne İşe Yarar?
Kontaktörün çeşitleri bobine elektrik verildiğinde kapalı olan kontakları açmaktadır. Açık olan kontakların kapatılmasında da sorumludur. Elektrik yüklerinin hem korunması hem de kontrol edilmesi için besleme hattında anahtarlanma da kontaktör sayesinde mümkündür. Bu şekilde enerji yönetimi sağlayan elektromanyetik röleye kontaktör denir.
Kontakların açılıp kapanması da kontaktör bobin ile sağlanır. Kontaktör modelleri pompa, elektrik motorları, kompresör ve konveyör gibi elektrik yüklerine direkt olarak bağlanır ve bu şekilde kullanılır. Termik röle ile kullanılırsa işletmelerin aşırı yük akımlarından korunmasını sağlar.
Kontaktör Çeşitleri
Kontaktör çeşitleri akım cinsine ve imalat durumuna göre birbirinden ayrılır. Akım cinsine göre kontaktörler doğru akım kontaktörü ve alternatif akım kontaktörü olmak üzere ikiye ayrılır. İmalat durumuna göre ise basınçlı hava kontaktörü, elektropnömatik kontaktör ve elektromanyetik kontaktör olmak üzere üç çeşidi vardır.
Genel olarak kontaktörlerin çeşitleri güç kontaktörlerine benzer şekildedir fakat kontak yapısı açısından da röleye benzerler. Üzerinde çok farklı dizilimler vardır ve açık-kapalı kontakları vardır. Bu kontaklar genelde kumanda devresi üstündeki sinyalleri iletmek için kullanılır. Kullanımları bu amaçla olan kontaktörlere yardımcı kontaktör denir.
Tesisat içinde kullanılan kontaktör modellerine ise sessiz kontaktör denir. Uzaktan kontrol edilebilirler ve bobinin enerjileme işleminden sonra kontakların konumu değişince çalışırlar. Bu esnada dış ortamda herhangi bir gürültü duyulmaz.
Güç devreleri üzerinden, uzaktan anahtarlama işlemi için de mini kontaktörler kullanılır. Yapıları güç kontaktörlerine göre daha küçüktür ve bu nedenle de isimleri mini kontaktördür.
Kontaktör Kullanım Alanları Nelerdir?
Kontaktörlerin kullanım alanları birçok yerde vardır. Endüstri, sanayi ya da diğer sektörlerin içinde kullanılan elektrikli motor sistemlerinde kontaktör kullanılmaktadır. Motor sisteminin otomatik olarak açılıp kapanması da kontaktör ile mümkündür. Bu sayede akımın geçişi sağlanır. Sigorta ile termik röle çeşitleri de bu parçalarla beraber kullanılmaktadır.
En fazla kullanılan kontaktör çeşidi üç kutuplu şekilde tasarlanmış olandır. Aydınlatma, ısıtıcı ve DC aydınlatma sistemlerindeki akımı kesme ve kapatma için kullanılırlar. Kompanzasyon kontaktörü de kompanzasyonlarda bağlı olarak üretilirler. Kullanım alanında olanlarında da yüke bakılarak kontaktör seçimi yapılır.
Kontaktör Fiyatları
Kontaktör fiyatları kullanılacak olan devre elemanının özelliğine ve niteliğine göre değişir. Bu nedenle kontaktör fiyatları için öncelikle ürüne karar vermek gerekir. Her ürünün niteliği o ürünün fiyat belirlemesinde etkilidir.
Asansör kontaktör genelde motor yol verme uygulamalarında kullanılır. Ayrıca aydınlatma, DC ahahtarlama ve ısıtıcılarda da kullanım alanına sahiptir. Kontaktör ne kadar fazla özelliğe sahip olursa fiyatı da o doğrultuda artabilir. Bu nedenle öncelikle kontaktörün çeşidine karar vermek ve buna göre fiyatları araştırmak gerekir.
